verslagdeverwoestestad

De verwoeste stad, een beeld dat op 15 mei 1953 is onthuld naast het Maritiem Museum te Rotterdam. Het kunstwerk is gemaakt door Ossip Zadkine, een Russische kunstenaar. Deze beeldhouwer was in 1947 op bezoek bij een vriend van hem. Op een gegeven moment rijdt hij door de stad Rotterdam, waarvan het hart is gebombardeerd in de 2e wereldoorlog door de Duitsers. Dit maakte zo een grote indruk op hem, dat hij besloot om een beeld van klei en 1.2 meter hoog te maken.

Na deel te hebben genomen aan een expositie in Berlijn is het beeld van klei kapot gegaan tijdens het transporteren hiervan. Ossip Zadkine kon de gedachte aan de verwoeste stad Rotterdam niet loslaten en besloot om een nieuwe gipsen versie van het beeld te maken. In 1948 exposeerde deze versie in het Stedelijk museum te Amsterdam. In 1949 tot en met 1950 werd het gipsen beeld in het Museum Boymans geëxposeerd. Later heeft de toenmalige directeur van de Bijenkorf besloten een grotere versie van het gipsen beeld aan de stad Rotterdam te schenken. In 1956 kreeg het bronzen beeld een plaats aan de Leuve haven.

Zadkine was de zoon van een docent klassieke talen. In 1905 stuurde zijn vader hem naar Engeland waar hij terecht kon bij een neef van zijn moeder. Daar volgde hij lessen aan de Arts and Crafts School in Londen. Later vestigde hij
zich in Parijs.

In 1915 verrichte hij werkzaamheden bij het Franse leger als soldaat-brancardier. In 1918 kreeg hij de Franse nationaliteit en in 1920 trouwde hij met de kunstenares Valentine Prax.

Vanaf 1918 werd zijn werk sterk beïnvloed door het kubisme. Dit is erg goed te zien in bijvoorbeeld zijn werk Couple et enfant uit 1922. Na 1926 verliet hij deze stijl om een eigen stijl te ontwikkelen die sterk werd geïnspireerd door de primitieve kunst. Ossip Zadkine vluchtte in 1941 naar de Verenigde Staten. Hij verbleef gedurende de rest van de Tweede Wereldoorlog in New York en had een atelier in Charles Street. In 1942 nam Ossip Zadkine deel aan de groepstentoonstelling “Artists in Exile” bij Galerie Pierre Matisse. In Amerika gaf hij beeldhouw lessen aan de Art Students League of New York.

In 1946 keerde Zadkine terug naar Frankrijk. Daar opende hij in Parijs The Ossip Zadkine Studio of Modern Sculpture and Drawing. In 1947 betrok hij weer zijn atelier aan de Rue d’Assas en ging lesgeven aan de Académie de la Grande Chaumière.

Mijn mening en kijk op het beeld

Toen ik het beeld voor het eerst zag wist ik niet zo goed wat ik er van moest vinden. Het kwam een beetje rommelig op mij over. De titel suggereerde dat het beeld iets te maken had met een verwoeste stad. De conclusie die ik hieruit kon trekken was dat dit sloeg op de stad Rotterdam welke werd gebombardeerd in de 2e wereld oorlog. Het middelste deel van het beeld miste, de plek waar het hart zat.

Na het beeld achteraf nog een aantal keer te hebben bekeken begin ik er steeds meer waardering voor te krijgen. De dramatische houding en uitstraling die Ossip Zadkine in het beeld heeft weten te verwerken komt duidelijk naar voren. Vaak heb ik moeite met het koppelen van de betekenis van een kunstwerk met de werkelijke uitstraling hiervan. Bij dit kunstwerk echter kreeg ik al snel door waar deze koppelingen lagen.

Door het beeld te plaatsen op een grote sokkel krijgt het beeld een nog meer imposante uitstraling. De sokkel vind ik bij dit werk zeker passen. Deels omdat het beeld hierdoor hoger staat dan de rest, waardoor je het van een kikkerperspectief bekijkt. Dit kikkerperspectief brengt in mijn ogen een belangrijke toevoeging aan de romantiek en dramatische uitstraling van het werk. Zeker omdat vanaf deze hoek de armen van de persoon nog meer de indruk krijgen naar de hemel te strijken dan dat je het beeld van een afstand zou bekijken.

Het beeld heeft een driehoekige bodem, te zien bij de benen. Dit heb ik aangegeven op de afbeelding hiernaast. Door deze driehoek vorm krijgt het beeld een stabiele uitstraling. Hierboven is een omgekeerde versie van deze driehoek terug te vinden bij de armen. Deze bovenste driehoek zorgt voor de dynamische uitstraling. Door deze twee te combineren ontstaat er aan de onderkant een statisch en stabiel beeld die geleidelijk naar boven dynamisch en emotioneel wordt.

Het beeld kan ook worden gezien als een onstabiele houding. Door het hart en een deel van de romp wat is verwijderd staat het beeld op instorten. De benen staan op het moment het te begeven. Echter vindt ik het beeld toch een vrij stabiele houding hebben. Dit heb ik hierboven uitgelegd. De boomstam die naast het beeld is weergegeven heeft als doel het beeld meer stabiliteit geven. Maar ik weet niet zeker of dit ook nodig is geweest.

Artatheart. [online afbeelding]. Gedownload op 7 september 2013, van http://artatheart.info/2013/07/15/sculpture-de-verwoeste-stad/
Cultuurwijs. (z.d.). De verwoeste stad. Geraadpleegd op 5 september 2013, van http://www.cultuurwijs.nl/nwc.museumboijmansvanbeuningen/cultuurwijs.nl/i000104.html
Rotterdam (z.d.). Worldportworldcity De verwoeste stad. Geraadpleegd op 5 september 2013, van http://www.rotterdam.nl/herdenkingbombardementbijdeverwoestestad14mei2013
sculptureinternationalrotterdam (z.d.). De verwoeste stad. Geraadpleegd op 5 september 2013, van http://www.sculptureinternationalrotterdam.nl/collectie/permanent/DeVerwoestestad.php
Couple et enfant 1922. [online afbeelding]. Gedownload op 7 september 2013, van http://www.tjerk-wiegersma.com/artwork/view/153
Wikipedia. (z.d.). Ossip Zadkine. Geraadpleegd op 5 september 2013, van http://nl.wikipedia.org/wiki/Ossip_Zadkine
Wikipedia. (z.d.). De verwoeste stad. Geraadpleegd op 5 september 2013, van http://nl.wikipedia.org/wiki/De_verwoeste_stad